Rebalansom budžeta Republike Srpske je uduplan budžet Zavoda za geološka istraživanja RS sa 919.000 na 1,88 miliona KM.
Najveće povećanje ova republička institucija sa sjedištem u Zvorniku dobila je na stavci „ostali nepomenuti rashodi“ za koje se ne zna šta tačno predstavljaju, a koji su povećani sa 6.000 na čak 938.800 KM.
Koja vrsta istraživanja su predviđena za finansiranje ostaje nam da vidimo u narednom periodu. Ono u čemu se Zvornik spominjao kroz medije jeste potencijalno nalazište Litijuma i Borata a koje je prema ranijim istraživanjima i evidenciji Ministarstva sa daleko najviše lokacija.
Dok su planovi za eksploataciju litijuma na zapadu Srbije doveli do masovnih protesta, s druge strane rijeke Drine na istoku, mještani i ne slute da se i ispod tla na kom žive takođe može pronaći ruda ključna za proizvodnju baterija za mobilne telefone, električne automobile i računarske uređaje litijum.
Saglasnost za ispitivanje terena u Bijeljini, tražila je kompanija “Rodon” iz Bijeljine osnovana 1. jula 2021. godine, koje se bavi “inženjerstvom i s njim povezanim tehničkim savjetovanjem. Međutim za istraživanja u Loparama pojavljuje se druga firma "Ar Core" osnovana u Banjaluci a ono što je zajednička povezica koja ih spaja jeste "Rio Tinto" koji je istraživanja započeo u Loznici, ali je samo istraživanje naišlo na veliki otpor stanovništva i ekoloških aktivista te je obustavljeno jer ekološka studija koja je sprovedena nije zadovoljila predstavnike Saveza ekoloških organizacija Srbije.
Detaljna geohemijska, geofizička i geološka istraživanja su odobrena, između ostalog, u Ugljeviku i Loparama. Sredinom prošle godine, Petar Đokić, ministar energetike i rudarstva RS, boravio je u Loparama, kada je rekao da je data koncesija za istraživanje ove rude.U Loparama je posljednja istraživanja vršila firma „Ar Core“, koja se nalazi u vlasništvu kompanije „Rudnik litijuma“. Osnovana je krajem 2020. godine u Laktašima kod Banjaluke. Rio Tinto u Srbiji, na projektu u okolini Jadra, poslovala je kroz svoju ćerku firmu, kompaniju Rio Sava. Ta firma je u privrednom registru Srbije osnovana 2001. godine, a djelatnost su joj geološka istraživanja.
Podsjetimo, da su predstavnici Saveza ekoloških organizacija nedavno u Beogradu prekinuli konferenciju u hotelu "Metropol".
Predstavnici Saveza ekoloških organizacija Srbije prekinuli su konferenciju o rudnim resursima u Beogradu, koju je organizovalo nekoliko stranih rudarskih kompanija a među govornicima o mineralnim resursima u Republici Srpskoj je govorio i ministar rudarstva i energetike Petar Đokić.
Prema evidenciji Ministarstva, daleko najviše lokacija sa litijumom se nalazi u okolini Zvornika, na obali rijeke Drine na krajnjem istoku BiH.
Radi se o lokacijama Pilica, Grbavci i Kozluk, na kojima su odobrena istraživanja, osim litijuma, i za bor, natrijum, stroncijum i kalijum. Na lokaciji Kamenica, sem litijuma, moguća su nalazišta rubidijuma, titana i nikla.
Bivši gradonačelnik Zvornika, Zoran Stevanović, svojevremeno je rekao da su od gradske uprave tražene dozvole za istraživanje metala na području grada.
“Nijedna sredina nije srećna kada se otvara rudnik na njenom terenu i prostoru. Ali, bez kopanja ruda nema ni napretka, tako da, svi bi voljeli da postoje rudnici, i da država lijepo živi, ali neka je to tamo u nečijem drugom dvorištu, neka mene ovdje”. Uprkos što se, kaže, “ne bi lično bunio protiv eventualnog otvaranja rudnika, svakako bi upitao i stanovništvo Zvornika za stav po tom pitanju”, rekao je Stevanović tokom svog angažmana na mjesto gradonačelnika Zvornika 2021.godine za RSE.
Lokalne zajednice većinom nisu u potpunosti informisani o istraživanjima litijuma, a često o tim pitanjima odlučuje interes viših instanci, iako lokalne zajednice u ovim situacijama najčešće ispaštaju.
Radi se o potencijalnoj izgradnji pristupnih puteva, o bušotinama, o narušavanju podzemnih voda, krčenju šuma, svemu onome što ozbiljno narušava životnu sredinu.
Krajem 2020. godine, više ekoloških organizacija pokrenulo je proteste navodeći opasnost od štete po životnu sredinu u zapadnoj Srbiji, ukoliko se otpočne sa eksploatacijom. Do novembra 2021. godine održano je više protesta.
Da bi otvorili rudnik, država mora da im izda brojne dozvole i da odobri Studiju o proceni uticaja na životnu sredinu – za rudnik, postrojenje za preradu rude i upravljanje otpadom.
Постави коментар