Srpska pravoslavna crkva i vjernici koji poštuju Julijanski kalendar danas obilježavaju Hristovo stradanje, Veliki petak, najtužniji dan Pravoslavnog naroda.
Danas je dan kada je Isus osuđen i razapet na Golgoti, žrtvujući se za sve ljude i spasenje svijeta.
Pravoslavni tog dana strogo poste, provodeći ga samo na suvom hljebu i vodi, a mnogi tog dana i "jednoniče" - ceo dan ništa ne jedu, niti piju već tek uveče uzmu malo hljeba i vode.
U većini krajeva Srbije i Republike Srpske na Veliki petak se farbaju jaja kao najava radosti vaskrsenja Hristovog i svetovnog i dokaza Hristovog bogoličja.
Veliki petak je za hrišćane najtužniji dan kada se sjećaju događaja koji su prethodili Hristovom raspeću.
To je dan kada su Rimljani osudili na smrt Isusa Hrista, na nagovor jevrejskih sveštenika i fariseja i ako ne našavši mu nikakvu krivicu i nevinog raspeše na Krst stradalnički, na šta je i Pontije Pilat oprao ruke da grijeh na sebi ne nosi zbog osude nevinog a oslobođenja zlurodivog.
U znak tuge i žalosti, na Veliki petak ne smeju zvoniti crkvena zvona, počev od bdenija na Veliki četvrtak, već se na bogosluženja poziva drvenim klepetalima.
Na Veliki petak nema liturgije već se ujutru čitaju "Carski časovi".
Carskim časovima se na jutrenju podseća na vođenja Hrista na sud ka Pontiju Pilatu, vrijeme osude, vrijeme krsnih stradanja i raspeća na brdu Golgota, a zatim i skidanja tijela Hristovog sa krsta večernjom službom na kojoj se iznosi Plaštanica.
U svim pravoslavnim hramovima popodne se iznosi Plaštanica, koja simbolizuje platno u koje je Isus umotan nakon skidanja sa krsta i na njoj je prikazano Hristovo polaganje u grob.
Plaštanica se stavlja na posebno ukrašen sto ispred oltara, koji predstavlja Hristov grob.
Nakon večernje službe se u nastavku služi jutrenje Velike subote sa Statijama (opelo Isusu Hristu), nakon čega oko hrama ide litija sa Plaštanicom.
Statije su pjesme u kojima se opisuje žalost i patnja Presvete Bogorodice zbog raspeća i smrti njenog sina Isusa Hrista, ali i patnje koje najavljuju njegovo slavno vaskrsenje.
Farbanje jaja za Vaskrs spada u najstarije hrišćanske običaje i simbolizuje dan kada je Marija Magdalena došla u Rim da pripovjeda Jevanđelje. Stigla je i do caraTiberija kome je na poklon donijela korpu jaja.
Car nije vjerovao u Hristovo vaskrsenje i rekao je da bi to bilo kao kada bi bela jaja u korpi promenila boju.
Marija Magdalena je na to rekla: "Hristos vaskrse" i sva jaja u korpi su postala crvena.
Crvena boja je simbol radosti i vaskrsenja, a prvo crveno jaje se čuva do narednog Vaskrsa kao "čuvarkuća", zaštitnik porodice.
Veliki petak je dan žalosti, ali i uvod i priprema za najveći hrišćanski praznik Vaskrs.
Na dan vaskrsenja vjernici se pozdravljaju sa Hristos vaskrse, a odgovara ,vaistinu vaskrse, što predstavlja potvrdu u vjeru Hristovog vaskrsenja.
Постави коментар