Dokumentarni film “Uska vrata” iz 2002. godine autorke Kirsti Ubo, predstavlja izuzetno dobro zabilježeni trenutak u savremenoj istoriji Kosova i Metohije kroz svjedočenje mati Teodore u manastiru Gračanica – najjačem oslonacu srpskog naroda tog vremena.
Igumanija Teodora je jedna od najpoznatijih i najuticajnijih monahinja Srpske pravoslavne crkve u posleratnom periodu. Rođena je 1940. godine u selu Raklja kod Aleksandrovca, a 1955. godine kao dvanaestogodišnja devojčica, odlazi u manastir. Sa 15 godina dolazi u Gračanicu, gde zajedno sa igumanijom Tatijanom i sestrinstvom održava manastir koji se faktički zaposele tadašnje komunističke vlasti i gotovo oduzele imanje i zemlju.
Mati Teodora i sestrinstvo žive u jako lošim uslovima i bez osnovnih sredstava za život, ali ne odustaju od jedne od najpoznatijih zadužbina kralja Milutina i čuvaju nasleđe ove jedinstvene svetinje srpskog naroda.
Paralelno sa obnovom manastira Gračanica, igumanija Teodora je započela široku misiju obnove crkvenog života koji je potpuno zapusteo. Ona nasuprot vremenu i komunističkoj ideologiji obilazi svaki dom na centralnom Кosovu i, u velikoj meri, preuzima ulogu sveštenika podstičući narod da se krštava, venčava, da prima sveštenika u svoj dom.
Staranje i upornost monahinja sprečili su da manastir Gračanica postane muzej, a vremenom tadašnje vlasti napuštaju manastir i počinje povratak oduzete zemlje. Mati Teodora sa tadašnjom igumanijom Tatijanom se posebno stara o gostoprimstvu. Niko iz zadužbine Svetog kralja Milutina nije otišao gladan i žedan, monahinja Teodora, uvek nasmejana i puna reči utehe, postaje široko prepoznatljiva i prihvaćena zbog svoje dobrote i milosrđa.
Ona decenijama vodi manastirsku ekonomiju, pomaže sirotinju a poseban ugled je uživala među studentima Univerziteta u Prištini. Bombardovanje NATO pakta 1999. godine u potpunosti je promenilo život manastira. Bombe padaju u njegovoj neposrednoj blizini, narod se povlači iz gradova a mnoge izbeglice utočište pronalaze u manastiru koji postaje neka vrsta središta duhovnog i političkog života Srba na Кosovu i Metohiji. Sedište Eparhije raško-prizrenske seli se iz Prizrena u Gračanicu. U tom periodu se dočekuju gosti i zvaničnici iz celog sveta, dok se istovremeno pomaže sirotinja u potpuno izolovanim sredinama Кosova i Metohije.
Zaslugom igumanije Teodore vraćen je deo imanja Manastira Gračanica koji potiče iz 8.vijeka a na kom je u proteklih nekoliko godina Episkop raško-prizrenski Teodosije podigao novu ekonomiju i pokrenuo proizvodnju hrane.
Za nekolicinu Srba koji ostaju na Kosovu, manastir Gračanica je ostrvo mira, koje čuvaju samo molitve sestara.
Na kapiji između ova dva svijeta je sestra Teodora, koja šalom i suzama pokušavala da uravnoteži svoje odbojnost prema Albancima sa svojim religioznim pozivom da ih voli.
Mati Teodora je 12 godina bila sama u Vitini, manastiru iz 4. vijeka koji je granatiran.
– Oni meni kažu, Šiptari: “Šta ti čekaš, da te zakoljemo?” – započinje priču mati Teodora o događajima iz manastira Vitina u kom je bila sama a koji možete pogledati na linku:
Mati Teodora će biti sahranjena sutra na monaškom groblju Manastira Gračanica nakon Svete arhijerejske Liturgije koja počinje u 9.00 časova.
Постави коментар